Loneitu hriattur puanchhuahna
Aieng hi chawhmeh atana an hman mai bakah vun tih ngo nan leh damdawi atan hmanlai aṭangin an lo hmang ṭhin tawh a. A ṭhatna ṭhenkhat te chu hengte hi an ni – Pumna tan, nachhawkna atan, thisen tifaitu atan, tihrawl tidamtu atan, rulhut hlo atan leh pem damdawi atan. Aieng in bawlhlo pai pawimawh ber chu Curcumin a ni. Hei hian kan thina tûr inseam tur nasa takin a veng thei. Sik leh Sa (Climate) duhzawng : 20-300C
Lei (Soil) : Lei dur dip ṭha pH 4.5-7.5 inkar
A chi hrang te (Variety) :
Lakadong, Dzongu, Allepey, Sudharshana, Suroma, Roma leh Megha Turmeric 1.
A chi siam dan :
A chi chu zai bun tur a ni. A zung pengte chu 4-5 cm aia sei deuh hleka tan bun bawk tur. Ton 2 aṭanga ton 2 1⁄2 hi ram hectare 1-a chin a tawk. Chin hmain Trichoderma viride (Nicoderma) gram 10-ah aieng chi kg 1 zela chiah hian natna lakah a veng thei.
Mulching/Hlo Venna :
Hlo ven nan buhpawl emaw hnim hring hmangin lin hnuah khuh a ṭha. Hei hian a ṭiah leh ṭhan ṭhat nan a puih mai bakah lei a tihnawng a, lei min tur a veng bawk a ni.
Source :
Mission Organic Mizoram
Directorate of Agriculture,
Mizoram : Aizawl
Pages :1-4
Hlo enkawl dan : Hlo hi vawi 3 thlawh a ṭha. Chin aṭanga ni 60, ni 90 leh ni 120 hnuah a lo berah thlawh a ṭha. Tin, chin aṭanga ni 60 hnuah lei rih vur hi thlai tan a ṭha hle. Aieng eichhetu rannungte :
1. Shoot borer (Dichocoris punctiferalis)
Aieng kung kher kawtu rannung a ni a, he pangang hian Aieng kungah kua hreuhin, a chhung aṭangin a eichhe ṭhin a, a kung a lo ro a, a thih phah ṭhin a ni.
2. Leaf Roller (Udaspes folus)
He rannung hian aieng hnah khawrin a chhungah a awm ṭhin a, chuta ṭang chuan a hnah chhiain a inthlahpung ta ṭhin a ni.
3. Thrips (Panchaetothrips indicus)
Hnah a zûkna lamah a ti vuai a, a invial vek ṭhin.
A rei hnuah a hnah a lo ro vek ta ṭhin a ni.
A enkawl dan :
1. Rannung (pangang) ho hi kuta thenfai tur.
2. Nico neem 5ml/L hmanga ni 15 dan zeal aieng kah ṭhin tur. Nico neem bur 1 (Litre 1) hi tur litre 200-a pawlh dal hnuah ram hectare 1-a zau rannung ven nan a hman theih a ni.
3. Blue sticky traps (thrips tan) hman tur. Plastic phek pawlah grease (thil ban) taha aieng kung bula dah tur.
Source :
Mission Organic Mizoram
Directorate of Agriculture,
Mizoram : Aizawl
Pages :1-4
Natna :
1. Aieng tâm (Rhizome rot)
- A lan dan chu hnah hnuailam aṭangin a rawn eng chhuak.
- A hnah tlang a rawn ro a, hnah bul lama lut thlain a hnah zawng zawng a ti ro vek ṭhin.
- Aieng kung a tiṭawih a, a ti rimchhe vek ṭhin a. He natna hi thlai pakhatin a vei tawh chuan a dang a kai darh vek ṭhin a ni.
A enkawl dan :
- A chi hrisel chauh hman tur.
- Natna vei kungte chu halral vek tur.
- Aieng quintal 1 chiah nan Trichoderma viride (Nicoderma) kg 1 tui litre 100-a pawlhin chin hmaa chiah tur a ni.
- Nicoderma leh organic leiṭha pawlha a kung bula phul pawh hian natna nasa takin a veng thei a ni.
- Nicoderma kg 1 tur litre 100-a pawlh dal hnuah aieng kung bulah kah tur.
Seng hun : January – March.
A thar theih zat : 20-25 tonnes/ha
Source :
Mission Organic Mizoram
Directorate of Agriculture,
Mizoram : Aizawl
Pages :1-4
Curing : Curing awmzia tak chu aieng a nêm nana tuia chhumso leh a rimna tak paihbo nan.
- Aieng chhum chhung hi minute 45-60 a ni tur a ni. Aieng chhum sa chu nisaah pho leh tur a ni.
-Aieng ṭha taka phoro chu aieng powder siam nan a hman theih a ni.
A chi dah ṭhat dan :
Aieng chi chu saiipah emaw lei laih khuarah emaw a dah ṭhat theih a. Nihlim hnuaiah rem taka dah tur a ni. A theih phei chuan hnaha khuh a ṭha
Nutrient Deficiency :
Hetianga hnah eng a lo awm nachhan hi chu thlaiin an mamawh ang chaw ṭha an hmuh tawk loh avang a ni thei. Hnah hnuai lam a lo eng a nih chuan Nitrogen tlakchham vang a ni thei bawk.
A enkawl dan :
Nature Vel SW a compost siam chawp hman hian thlai tan chaw ṭha a pe.
Nature Vel AG hi thlai tet lai aṭangin ni 10 inkar dan zelah thlai kah nan hman a ṭha. Hei hi thlai tan chaw ṭha tak a ni tel bawk.
Source :
Mission Organic Mizoram
Directorate of Agriculture,
Mizoram : Aizawl
Pages :1-4