Aieng hi chawhmeh atana an hman mai bakah vun tih ngo nan leh damdawi atan hmanlai aṭangin an lo hmang ṭhin tawh a. A ṭhatna ṭhenkhat te chu hengte hi an ni – Pumna tan, nachhawkna atan, thisen tifaitu atan, tihrawl tidamtu atan, rulhut hlo atan leh pem damdawi atan. Aieng in bawlhlo pai pawimawh ber chu Curcumin a ni. Hei hian kan thina tûr inseam tur nasa takin a veng thei. Sik leh Sa (Climate) duhzawng : 20-300C

Lei (Soil) : Lei dur dip ṭha pH 4.5-7.5 inkar

A chi hrang te (Variety) :

     Lakadong, Dzongu, Allepey, Sudharshana, Suroma, Roma leh Megha Turmeric 1.

A chi siam dan :

     A chi chu zai bun tur a ni. A zung pengte chu 4-5 cm aia sei deuh hleka tan bun bawk tur. Ton 2 aṭanga ton 2 1⁄2 hi ram hectare 1-a chin a tawk. Chin hmain Trichoderma viride (Nicoderma) gram 10-ah aieng chi kg 1 zela chiah hian natna lakah a veng thei.

Mulching/Hlo Venna :

     Hlo ven nan buhpawl emaw hnim hring hmangin lin hnuah khuh a ṭha. Hei hian a ṭiah leh ṭhan ṭhat nan a puih mai bakah lei a tihnawng a, lei min tur a veng bawk a ni.

Source :
Mission Organic Mizoram
Directorate of Agriculture,
Mizoram : Aizawl
Pages :1-4

Hlo enkawl dan : Hlo hi vawi 3 thlawh a ṭha. Chin aṭanga ni 60, ni 90 leh ni 120 hnuah a lo berah thlawh a ṭha. Tin, chin aṭanga ni 60 hnuah lei rih vur hi thlai tan a ṭha hle. Aieng eichhetu rannungte :

1. Shoot borer (Dichocoris punctiferalis)

     Aieng kung kher kawtu rannung a ni a, he pangang hian Aieng kungah kua hreuhin, a chhung aṭangin a eichhe ṭhin a, a kung a lo ro a, a thih phah ṭhin a ni.

aieng1

2. Leaf Roller (Udaspes folus)

     He rannung hian aieng hnah khawrin a chhungah a awm ṭhin a, chuta ṭang chuan a hnah chhiain a inthlahpung ta ṭhin a ni.

aieng2

3. Thrips (Panchaetothrips indicus)

     Hnah a zûkna lamah a ti vuai a, a invial vek ṭhin. A rei hnuah a hnah a lo ro vek ta ṭhin a ni.

aieng3

A enkawl dan :

     1. Rannung (pangang) ho hi kuta thenfai tur.

     2. Nico neem 5ml/L hmanga ni 15 dan zeal aieng kah ṭhin tur. Nico neem bur 1 (Litre 1) hi tur litre 200-a pawlh dal hnuah ram hectare 1-a zau rannung ven nan a hman theih a ni.

     3. Blue sticky traps (thrips tan) hman tur. Plastic phek pawlah grease (thil ban) taha aieng kung bula dah tur.

Source :
Mission Organic Mizoram
Directorate of Agriculture,
Mizoram : Aizawl
Pages :1-4

Natna :

1. Aieng tâm (Rhizome rot)

aieng4

     - A lan dan chu hnah hnuailam aṭangin a rawn eng chhuak.

     - A hnah tlang a rawn ro a, hnah bul lama lut thlain a hnah zawng zawng a ti ro vek ṭhin.

     - Aieng kung a tiṭawih a, a ti rimchhe vek ṭhin a. He natna hi thlai pakhatin a vei tawh chuan a dang a kai darh vek ṭhin a ni.

A enkawl dan :

     - A chi hrisel chauh hman tur.

     - Natna vei kungte chu halral vek tur.

     - Aieng quintal 1 chiah nan Trichoderma viride (Nicoderma) kg 1 tui litre 100-a pawlhin chin hmaa chiah tur a ni.

     - Nicoderma leh organic leiṭha pawlha a kung bula phul pawh hian natna nasa takin a veng thei a ni.

     - Nicoderma kg 1 tur litre 100-a pawlh dal hnuah aieng kung bulah kah tur.

Seng hun : January – March.

A thar theih zat : 20-25 tonnes/ha

Source :
Mission Organic Mizoram
Directorate of Agriculture,
Mizoram : Aizawl
Pages :1-4

Curing : Curing awmzia tak chu aieng a nêm nana tuia chhumso leh a rimna tak paihbo nan.

     - Aieng chhum chhung hi minute 45-60 a ni tur a ni. Aieng chhum sa chu nisaah pho leh tur a ni.

     -Aieng ṭha taka phoro chu aieng powder siam nan a hman theih a ni.

A chi dah ṭhat dan :

aieng5

     Aieng chi chu saiipah emaw lei laih khuarah emaw a dah ṭhat theih a. Nihlim hnuaiah rem taka dah tur a ni. A theih phei chuan hnaha khuh a ṭha

Nutrient Deficiency :

aieng6

     Hetianga hnah eng a lo awm nachhan hi chu thlaiin an mamawh ang chaw ṭha an hmuh tawk loh avang a ni thei. Hnah hnuai lam a lo eng a nih chuan Nitrogen tlakchham vang a ni thei bawk.

A enkawl dan :

     Nature Vel SW a compost siam chawp hman hian thlai tan chaw ṭha a pe.

     Nature Vel AG hi thlai tet lai aṭangin ni 10 inkar dan zelah thlai kah nan hman a ṭha. Hei hi thlai tan chaw ṭha tak a ni tel bawk.

aieng7

Source :
Mission Organic Mizoram
Directorate of Agriculture,
Mizoram : Aizawl
Pages :1-4

Download