Source

Organic Farming Mizoram Tan

Issued by

Directorate of Agriculture

Mizoram : Aizawl


Mizoram Sawrkar pawhin leilung hlutna vawn nun reng nan leh thlai thar hlutna san zawk nan, Organic Farming a tulzia a hre chho a. Tichuan, July ni 12, 2004-a Mizoram Legislative Assembly Session chuan lungrual takin The Mizoram Organic Farming Bill- 2004 chu a pass ta a. Mizoram Agriculture chuan chapter (bung) thar a lo kai ta a ni.


1. Organic Farming chu engnge ni?

Pathianin a duh ang taka leilung nihphung a duan dan hi tunlai Agriculture Scientist-te pawhin an zir nasa hle a. Thlai leh thil tawih atanga leitha dum hlap mai (Biomass) lo inseam chhuah dante, kum tam tak chhung leilung thatna chuai miah lova a siam theih dante, thlai chi hrang hrang leh rannung leh ramsa inbük tawka an inchawm tawnna avanga thlai tichhetu rannung leh natna hrik thunun theih an nihdante an zir chian hnu chuan - Leilung kalphung pangngai zulzuia thlai enkawl pawimawhzia an hmuchhuak ta. Hetianga loneih dan hi Organic Farming chu a ni.
Organic Farming chu leilunga hausakna inphüm sa humhalh a, tangkai thei ang bera thlai chinna atana hman hi a ni. He Farming System hian leilung awmdan pangngai mil zelin leh boruak leh lei chunglang thatna te a hmang tangkai a, leilunga nunna nei awm reng rengte hriselna leh lei chunglang luang ral turte a humhalh tlat a, mihring leh thilnung dang tana pawi thei - Synthetic Chemical Fertilizer, Pesticides, Growth Regulators leh Livestock Feed Additives te aiah leitha dang - ran ek, thlai leh hnim tawiha siam te, Bio-fertilizers leh Bio-pesticides te hmangin thlai a enkawl zawk a. Leilung titha turin Crop Rotation (Thlai chi hrang hrang in chin chhawk) te, leitha hnutchhiah chi thlai chinte a uar a, leia thilnung (organism) te chakna hman tangkaizual theih nan leh natna hrik inphüm te an lo ven theih nan uluk taka lei let phut turin a zirtir a ni.


2. Organic Farming in a tum te:

  1. Ram chhung (Local) a awmsa - thlai, hnim leitha, rannung, lei, tui etc. a tangkai thei ang bera hmang chunga thlai tha taka enkawl.
  2. Leilung thatna (Soil Fertility) tlahniam tur thil awmsa hmanga tlo taka venhim tlat.
  3. Synthetic Chemical Fertilizers, Pesticides, herbicides ten boruak, tui leh lei thatna an tih bawlhhlawh tur pumpelh leh ven.
  4. Thlai hrisel (tur pailo) leh man man chi hlawk taka tharchhuah.
  5. Leilung hausakna in phum sa a hlawk thei ang bera hman tangkai.
  6. Mihring ranvulh reng rengte eitur hrisel leh thianghlim (tur pailo) a chawm.
  7. Loneituten an hnathawh phü tawk an seng theih nana beihpui.
  8. Ramngaw venhim a, a chhunga cheng ramsa leh nungchate humhalh.
  9. Kut hnathawktute lo leh huan nghet nei tura tanpui.


3. Synthetic Chemical Fertilizers leh Insecticides that lohna te:

  1. Lei thatna (Soil Fertility) a tichhia: Synthetic Chemical Fertilizer hmanna ramah chuan Soil pH a inbük täwk lova, leiah acid a tam a, a thür thin. Chu chuan lei a tichar/khal bum a, lei insiam hmang (soil structure) a tichhe thin. Hnim leh thlai tawihin a siam leitha (humus) te a tichhia a, chu chu thlai chinna atana siamtha leh tur chuan Synthetic Fertilizers bawk hman leh a ngai a. Mahse chu chuan hun rei a daih lova, thlai chinna tur lei pawh a zui chuang lo a ni. Lei chär bur avangin tui, nutrient leh micro nutrient te a pai tha thei lova, chu chu thlaitan a pawi hle a ni. Heng damdawi leh lei charte avang hian leia Micro Organism te an thi then a, an to chak lova, leitha an siam tawk thei lo.
  2. Eichhetu rannung leh natna a pung: Leia thlai chaw awmte a lo tlem a, lei a lo dak avangin thlaite an hrisel lovin an thang tha thei lova, chung thlaite chu rannung leh natna hrikten an zuamin an tichhe hma bik. Heng rannung thah nan hian Pesticide hman a ngai tam tawlh tawlh a, chu chuan thlai leh lei a tichhe zual a, eichhetu rannung leh natna te an pun phah thin.
  3. Thlai tharchhuah te hlutna a tla hniam: Synthetic Fertilizer a chawm thlaite chu an hang lova, an chhe hma bik. Japan rama Sanbonzi Agriculture College-in an chhut dan chuan Synthetic Chemicals a enkawl thlai chuan Proteins, Vitamins, Minerals-te an pai tlem bik a, tui an pai tam thung. Chuvangin an hang tui lova, an dah rei theih loh a ni.
  4. Thlai leh leiah tür (poison) a hnutchhiah: Pesticides hmanna hmunah chuan an ven ber thlaiah leh a chinna hmun leiah te, tuiah te, boruakah te tür a hnutchhiah a. Hei vang hian thlai thar chhuahah tür hnuhma a cham bang a, mihring leh ran tan a hrisel lova, sangha leh sava leh rannung dangte an tlem tial tial thin.
  5. Hriselna atan a hlauhawm: Pesicides hmanna thlaiah khan tür a chambang thin. Chutiang thlai eitu ranvulh leh sanghate ah pawh tur hi a la awm tel thei thova. Heng thlai leh sate hi mihringin kan ei chuan taksaah tür a lo chämbäng a, kan ei tam phei chuan a in chhekkhawl tam a, natna hlauhawm Cancer thlengin a thlenthei a ni.
    Tin, miin kum khat chhunga ni 20 aia tam kutlawnga Pesticides an khawih chuan Cancer a vei theih tih mithiam ten an hmuchhuak bawk a ni.
  6. Thlai ziding (Local Variety) a ti rem: High Yielding Variety leh Hybrid te a lo chhuahin a thar tam zäwk avangin loneituten an thlai chin pangngai kalsanin an ching a. Mahse, heng High Yielding Variety Hybrid ho hian natna tuar an chak lovin enkawl ngun an lo ngai zual hle si a. An mamawh tawk Fertilizers leh Pesticides-te awm lohna hmunah chuan an rem hlauh thin. Local variety-te rem rual hian thlai chi pangngai pawh chu a bo vek thin. Local variety hi thlai ziding diktak a ni a, a chi thar siam zelna atan pawh a tha ber a, vawn nun zel ngai a ni. Pathianin a tir ata a duan dungzuia thlai vawnthat leh enkawl hi a tha ber a ni.
  7. Thlai thar chhuah man a to zel: Fertifizers, Pesticides, Herbicides, leh High Yielding Varieties man te hi kumtin a sang chho zel a. Lei a tihchhiat zel avangin an mamawhna a sang tial tial si a, heng synthetic chemicals man hi kum 20 chhungin a let 10 zetin a sang a. Buh thar man erawh a let hnih vel chauhin a sang thung. Thlai thar chhuahna atana sum sen a san avangin heng chemical te hi loneitute tan hmanloh theih mai a tha zawk a ni.
  8. Thlai tharchhuah a tlem tial tial: Kum 1966 a India rama Green Revolution a lo chhuah atang khan Synthetic fertilizers, pesticides leh High Yielding Varieties-te uar takin an hmang a, chu chuan a tir lam chuan thlai thar pawh a tipung hle a. Mahse kum 30 vel a lo liam hnu chuan lei a lo tichhe hle tih hmuhchhhuah a ni a. Heng High Yielding Varieties te hian fertilizers an mamawh tam tial tial a, natna tawrh an chak lova, a ven nan pesticides a mamawh tam sauhva, thlai thar pawh a tlem tial tial a ni.


4. Organic Farming Thatna te:

  1. Thlai hnah thil nung ineitawnin lei tha an siam
    Synthetic chemicals sulhnu awmlohna leiah chuan thlai leh thilnung chi hrang hrang an awm a. An zavaiin an ineitawn chhäwng thliah a. Leia awm bacteria leh fangus te hian thlai leh rannung thi ruangte leh ekte chu eiin leithaah an chantir leh thin a ni. Hetiang ram leilung hi chu a nung tha bik a, a da mai ngai lo.
  2. Thil nung chi hrang hrang ineitawn avangin natna leh eichhetu rannung lakah thlaite an him
    Leia rannung chi hrang hrang awmte hi chaw atan an inring tawn theuh va. Ramsa lian ten lo a rul, utawk, etc te an ei a. Chung chuan perhpäwng khau, etc te an ei a, annin eichhetu rannung leh natna hrik pu darhtute an ei chhäwng leh thin. Hetianga inbük tawk chiaha rannungte an awmkhawmna ramah chuan eichhetu rannnung leh natna hrik te an tlem bik thin.
  3. Thlai tharte a hlawk zawk
    Tunlai Agriculture mithiam ten an chhüt danin Pathiänin leilung dan fel taka a duan lawk zulzuia Organic Farming an practice-na buhleh thlai tharte a hlawk zawk a ni tih an hmuchhuak a. China rama organic Farm-ah chuan hectare khata zauvah buh 57.26 quintals an thar a. Synthetic Chemicals hmanga loneihna hmun India farm ah chuan 26.91 quintals an thar thung a ni.
  4. Thlai thar a hlu bik a, hralh a nuam bik
    Räm hmasäwnna in a ken tel hriselna ngaih pawimawh avangin Organic-a chawm thlaite miin an ngaisang a, duhtu an tam a, a man pawh a sang bik hle a ni. Ram danga thawnchhuah atan phei chuan ‘India Organic’ tih chuang ngat phei chu a hlu bik em em a ni.
  5. Kan chenna leilung leh min tuamtu boruakte (environment)a vawng tha, chu chu hriselna bul a lo ni.
  6. Buh leh thlai thärchhuahte an hrisel a, hun rei tak chhung an vawn that theih a ni.
  7. Loneitute tan fertilizers, pesticides leh thlai chi manto lei a tul loh avangin senso pawh a tlem bik.
  8. Leilung pianzia(soil structure)in a thatphah a, lei a char ve ngai lova, leiin tui leh hnawng a pai tha bik a. Leilung hanna a chamrei rei bik a, chu chu thlaiin a ngeih em em a ni.
  9. Organic Farming Programme hi Government of India policy pawimawh tak a nih avangin he programme atang hian tanpuina chi hrang hrang pek theih dan tür ruahman a ni a. Chumi dawng ve thei tur chuan Organic State nih hi a pawimawh a ni.


Organic Farming atana hriat tur pawimawhte:

Organic product dik takah chuan damdawi leh tür lam chi hnuhma chambang reng reng leiah leh thlaiah a awm tür a ni lova, chuvangin ram leilung buatsaih atanga thlai seng leh dahthat hun thlengin kan fimkhur hle tur a ni.
  1. Leia thilnung te takte te (micro-Organism)te hi thlai chaw (leitha)siamtu an ni tih hriain damdawi emaw mei hmangin emaw tihhlum loh tur a ni.
  2. Thlai ziding(Local variety) hi thlai chi siam nan a tha ber a, vawn nun tlat tum tur a ni. Thlai chitha siamchhuah(Hyv) kan hman pawhin mithiamte pawmpui chi chauh hman tur a ni.
  3. Thlai chawmna atan Synthetic Fertilizers aiah hengte hi hman tur a ni:
    1. Ran ek leh hnim tawih atanga siam lei tha (Compost manure).
    2. Bio-fertilizer (Thil nung hmanga lei thä siam)
    3. Vermi Compost (Changpat hmanga lei tha siam)
    4. Oil cake
    5. Bone meal.
    6. Rock phosphate, lime, Gypsum leh pyrite
    7. Potassium.
    8. Lei tui tlingah Blue Green Algae (BGA) leh Azolla (patek ang chi).
  4. Lei tha siam thei chi thlai chin uar fo tur ni. Eg. Behlawi, Bekang, Been, Dhaincha, Sunhen. etc.
  5. Thlai sengna päwl leh hlo thlawhna hnimte chu leiah zap thin tur a ni. Hei hian hnim to tur a dang a, leiah hnawng a vawng tha a, lei tha a siam chhuak a, lei chhunga rannung tangkai tan a tha bawk a ni.
  6. Thlai mamawh tawk chauh tui pek tur a ni.
  7. Biological Control hmanga thlai venhim: Thlai eichhetu rannung leh thlai natna thlentu Fungus leh Bacteria suat nana hrik nung tangkai laboratory atanga siam chhuah chauh hman tur a ni.

Download