Loneitu Hriat Tur Puanchhuahna
A hming:
Mizo - Bul eng
English - Carrot
Hindi - Gajar
Botanical name - Daucas carrota L.
2.A tangkainate : A zung bawk hi chawhmeh tha tak a ni a. Zun lam dik lo leh mitliam tante a tha hle. A rah hi
kawthalo damdawi a ni. Carrot hian vun a ti mam nalha sawi a ni bawk. Tin a dahin nakin deuha eiah a vawn that theih. A rah hi
kawthalo damdawi a ni. Naute chaw dip siam nante an hmang bawk.
Gram 100 zelah a chaw tha paite chu :
1) Water | 88.6 gm |
2) Protein | 1.1 gm |
3)Fat | 0.2 gm |
4)Carbohydrates | 9.1 gm |
5)Fibre | 1.0 gm. |
6)Vitamin A | 12,000 IU |
7)Vitamin B2 | 0.06 mg |
8)Vitamin B1 | 0.01 mg |
9)Vitamin B | 69.12 mg. |
10) Blotin | 0.003 mg |
11)Folic Acid | 0.008 gm |
12)Vitamin R | 311 gm |
13.)Calcium | 32 gm |
14)Magnesium | 21 mg |
15)Iron | 0.8 mg |
16)Sulphur | 21 mg |
17)Phosphorus | 21 mg |
18)Chlorine | 40 mg |
19)Nicotinic Acid | 0.5 mg |
20)Vitamin C | 2.10 mg |
21)Vitamin E | 0.45 mg |
Caratene:
(Flesh) 5.86 - 9.1 mg
(Core) 3.07 - 6.90 mg
3. Sik Ieh sa : Khawvawta chin chi a ni a, khawlum pawisa lo chi te pawh an awm tho a.
Temparature 65℉ -75 ℉ ah a thang duh ber. Khawlumah a bul a tawi a, khawvawtah a sei duh deuh. A bul lian tha
turin lei a hnawng tawk reng tur a ni. Khawro zawh a ruah sur thut tui pek vak emaw chuan a bul a khi duh bawk.
A bul sen tha turin a kungin ni eng tam tawk a hmu tur a ni. A bul leiin a khuh lova ni em theihna a a awm erawh
chuan a hring hlauh thung.
4. Lei duh zawngte : Lei inthul hma, chhah tawk, lei thaw deuhah a tak duh. Lei thur nasa (High acidity) a ngai
thei lo.
5.Leitha leh leichi (Manure & fertilizer) : Bawngek leitha 10-15 tonnes hi hectare khata hman tawk a ni.
Tin a hnuaia fertiizer te hi hman tel tur an ni bawk.
Thlai Chaw | Mamawh zat | Form | Fertilizer | Mamawh zat |
---|---|---|---|---|
Kg/Ha | Kg/Ha | Kg/Ha | ||
N | 60 | Urea | 80 | 32 |
P2O5 | 60 | DAP | 130 | 52 |
K2O | 90 | MOP | 150 | 60 |
Heng Urea, DAP leh MOP te hi thlai chin hmaa lei a lo leh hman hmasak tur a ni.
Source : Thlasik thlai chin dan
Agriculture Extension Series 33/2007
Department of Agriculture (Crop Husbandry)
Page 25-27
6. A chi hrang hrangte: Raddish ang bawk hian Indian leh European varieties an awm a, India varieties te chu
a dum a, a sen leh a engte an awm a, hnah an nghahin an chin hma theih deuh zawk. Europen varieties chu serthlum rawng an ni
ber.
An chin lar deuhte chu :
Indian Pusa Kesar
European Early Nantes, Purple Long, Chantney, Oxheart, Golden heart, Tendersweet, Half-long.
7. A chin dan : Lei cheh dipah, bial hrang hrang 4'x8' emaw a siamin, a chi chu a khat tawka rual taka a to
theih nan leidip nen theh tur a ni. A chhin thirfian te khat leh lei dip vei khat hi an in pawlh tawk a ni. Tin, thlur ft 1 ½
danah siamin leidip nen phulin a chin theih bawk. A chi pil tawkin leidipa khuh leh zel a tha.
8. A chin hun : August- November.
9. A chi mamawh zat: 7-9 kh. hectare khat ah a tawk.
10. Enkawl zui dan :A chi chu ni 8-10 velah a to a. A lo len deuhah suat thawl tur a ni a, a chi a zirin
inches 4-6 a inhlatin zuah tur a ni. Tin, a bul lang lo turin rih vur zel tur a ni bawk. Tin, lei tihnawng tawk chauhvin
tui pek fo tur a ni.
11. Seng hun : A par chhuahna tur a lo chawr chhuah hma chiah hi seng hun a ni. Seng dawnah tui pekin pawhphawi a
tiawlsam bawk.
12. Tharzat : hectare hmunah qtls 150-300 vel a thar thei.
13. A chi lakdan: A chi lakna atan i zuah hunin, a bul bawk lian tha zuah la, a lo chawr dawng chho luah ang a.
A zar peng hmun thuma thena hmun khat kuhmum hmain hlep la, a chi fang a siam pum thain a chi a hrisel bik bawk. A chi lakna
tur chu September a ral hma ngei a chin loh chuan a chi chan hmain furin a nang a, vawn him tawk a harsa thin.
A chi a chan hunah ro tawk takin nisa-ah pho a, chi telh tur a ni.
Source : Thlasik thlai chin dan
Agriculture Extension Series 33/2007
Department of Agriculture (Crop Husbandry)
Page 25-27